Türkiye’de internetin tarihi
Mustafa Durak / Ege Üniversitesi Turizm Rehberliği
İnternet nedir? Kimine göre, bir iletişim aracı, kimine göre eğlence için bir platform, kimine göre bağımlılık sebebi. Herkesin görüşüne karşın internetin hayatımızda önemli bir yer edindiğini söylememiz haklı bir varsayım olacaktır.
İnternet’in Türkiye’ye gelmeden önce internetin çıkış ve başlangıcını iyi kavramamız ve anlamamız gerekmektedir. Hayatımızda bu kadar yer etmesinin altında yatan temelleri ve niçin bu kadar işlevsel olduğunun kanıtlarını sunmamız gerekecektir. Tarihi dünya’da ilk olarak ABD Savunma Bakanlığı’nın 1969 yılında paket anahtarlamalı ağ sistemiyle ARPANet’in kurulması ile başlamıştır. Daha sonra ağ üzerinde yapılan geliştirmelerle TCP/IP(Transmission Control Protocol/Internet Protocol) protokolü, 1983’te ARPANet üzerinde kullanılmaya başlanmıştır. 1986’da NSFNet(National Science Foundation – Ulusal Bilim Vakfı) tarafından İnternet’in ilk omurga ağının kurulması sağlanmıştır. Bu süreçlerden sonra İnternet’in halka açık hale gelmesi 1989’dan sonra, ARPANet’in(TCP/IP’nin ilk kullanıldığı ağ) Haziran 1990’da kaldırılmasına rağmen bu ağın yerini ABD, Avrupa, Japonya ve Pasifik ülkelerindeki ticari ve hükümet işletimindeki omurgalar(backbone) almış ve 90’lı yıllardan sonra TCP/IP ve İnternet büyük bir ivme kazanıp 1991’de de ticari olarak gelişmeye başlamıştır.
Türkiye’de internet ile alakalı ilk araştırmalar 1980’li yıllarda başlamış ve Ege Üniversitesi’nin kurulmasında yardımcı olduğu Türkiye Üniversite ve Araştırma Kurumları Ağı(TÜVAKA) adıyla akademik tabanlı ağ oluşturuldu. İlk akademik tabanlı olmayan, kurum ve kuruluşları İnternet’e bağlamaya amaçlayan projeyi ise ODTÜ ve TÜBİTAK 1991’de başlatmıştır. Hollanda’ya 1992’nin Ekim ayında yapılan ilk deneysel bağlantı yapıldıktan sonra ODTÜ Bilgi İşlem Daire Başkanlığı’na ait yönlendiricilerle ve PTT’den sağlanan 64Kbps kiralık hatla yapıldı ve ABD’deki NSFNet ile bağlantı kuruldu. Bu bağlantının yapılmasıyla beraber 12 Nisan tarihi Türkiye’de İnternet’in doğum günü olarak bilinir. 1993-1996 yılları arasında üniversitelerin birçoğu ve kamu kuruluşları ODTÜ’den internete bağlandılar. Ege, Bilkent, Boğaziçi ve İstanbul Teknik üniversitelerinde sırayla internet bağlantıları gerçekleştirildi. İlk Türkçe içerikli siteler ODTÜ ve Bilkent üniversitelerinin web sayfaları olmuştur. 1990'lı yılların sonu-2000'li yılların başında Ekşi Sözlük, sahibinden.com, itiraf.com, siberalem.com gibi internet girişimleri ortaya çıktı; Türkiye'nin ilk e-ticaret devleri, Gittigidiyor ve Sahibinden.com hayata geçti. Ticari kuruluş ve İSS(İnternet Servis Sağlayıcıları) yararlanmasını sağlayacak TURNET 1996’da hayata geçti. 1997’de İSS sayısı 80’i geçmişti. 1996’nın sonlarından itibaren gazete ve dergiler İnternet üzerinden yayımlanmaya; 1997 ortalarından itibaren bankalar İnternet bankacılığı hizmeti vermeye ve 1997 sonlarında popüler alışveriş merkezleri İnternet’ten alışveriş imkanları sunmaya başladı. Bu dönemlerde İSS’ler üzerinden internet servisi alan ve erişimi olan şirket sayısı 10.000’e, bağlı bilgisayar sayısı 30.000’e çıktı.
Kaynakça
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder